Kanamalara İlk Yardım, Kanamalara ilk yardım uygulayabilmek için kanamaların hangi bölgelerde olduğunu ilk önce öğrenmek gerekiyor ve ona göre müdahalede bulunmalıyız. İlk olarak kanamanın tanımından başlayalım arkasından çeşitlerinden ve uygulanan kanamaların uygulandıkları bölgeleri ve uygulama biçimlerini anlatalım. Kanama, vücudun herhangi bir bölümünde kanın vücudun içine veya vücudun dışına doğru damarın bozulması ile kanın dışarı çıkmasıdır. Kanamaların ciddi bir boyut alması şu şekillerde olur. Kanamanın hızlı akmasına, kanın döküldüğü alana, kanın ölçüsüne göre (Çok mu akıyor az mı akıyor) ve bireyin fiziki haline ve yaşına bağlıdır.
Kanamalar kanın aktığı alana göre üçe ayrılmaktadır: İç kanamalar, dış kanamalar ve vücudunuzdaki doğal deliklerde olan kanamalardır.
İç kanamalar, insan vücudunun iç bölgelerinde meydana geldiği için gözle görülmezler ama belirtileri sayesinde tespit edilebilirler. Bu belirtiler ise kusma olabilir. Nabzının yavaş atması ya da tam tersine hızlı bir biçimde atması, soluk ten, kanayan bölgenin sertlik oluşturması, tepki verememesi ve bilinç kaybı, baygınlık durumu, gözlerde donukluk ve bazı organlarında kan akması gibi. Dış kanamalar, insan vücudunun gözle görülen yerlerinden kanların akmasıdır. Vücudunuzdaki doğal deliklerde olan kanamalarda ise vücudun dışından içeriye bir şeyler girmesini sağlayan yerlerinde meydana gelen kanamalardır. Örnek verecek olursak burundan, kulaktan, üreme organlarından olan kanamalardır.
Kanamalar şu şekilde de meydana gelmektedir. Toplardamar, kılcal damar ve atardamarlarda da kanama meydana gelmektedir.
Toplardamar kanamaların da toplardamarlar gözelerden bulunan kanı kalbe gönderen, az basınçlı olarak kan akışı sağlayan damarlardır. Cildimize yakındır. Genellikle yüzeysel olarak görülen toplardamar olur. Bunlar el ve ayakta, kol ve bacakta ve sırt bölgemizde kolayca görülebilir. Toplardamar kesikleri ile olan kanamalar sızıntı biçiminde, koyu renkli olarak görülen kanamalardır. Genellikle doğrudan baskı yaparak kontrol altına alınabilir. İnsanlar da yaşamsal bir tehlike oluşturmaz.
Kılcal damar kanamaları, kılcal damarlar gözelere giden son damar uzantısıdır. Çok kalın olmayan ve içerisinde çok fazla kan bulunmayan, kesilmeler de kan ancak taşma şeklinde ve hafif olan bir kanamadır. Bir kesilme sonucu oluşmuş veya bir darbenin ardından meydana gelir. Çok nadir olarak, dışarıdan müdahale sonucu kanama sona erer. Genellikle kendi kendine kanama durur. Küçük kabarcık şeklinde kanama olur.
Atardamar kanaması ise kalbinizde fazla basınçla pompalanan kanı gözelere gönderen, toplardamarların tersine aksi yönde giden, kol ve bacakta bayağı derinlerinde yol bulan damardır. Atardamar kanamasında kanamalar açık renklidir. Kalp atımına uygun biçimde kesik kesik olarak kanın çıktığı görülür. Çoğunlukla durdurulması kolay olmayan ve insanların yaşamlarını tehlikeye sokan kanamadır.
Kanamalarda ilk yardımı şu şekillerde yapmalıyız. Dış kanamalarda yardımda şunları değerlendirerek müdahalede bulunulmalıdır.
- İlk olarak yaralının durumu hakkında bir bilgi alınır ve değerlendirmede bulunulur. Ardından ambulans aranılır ve o esnada yaralı ile ilgili bilgi verilir.
- Yaralının yaralı yeri ve kanamanın durumu hakkında değerlendirme yapılır.
- Kanayan yerin üzerini eğer yanınızda gazlı bez varsa onun ile basınç uygulanır yoksa temiz bir bez ile de bu işlemi yapabilirsiniz.
- Diyelim kanama durmadı devam ediyor bir bez daha üzerine koyarak basıncı arttırıyoruz.
- Eğer yanınızda bandaj varsa yaranın üstünü sararak da basınç uygulamaya devam edilir.
- Kanayan yerin olduğu bölgenin en yakın yerine de basınç uygulanır.
- Kanayan alan havaya kaldırılır. Kol, ayak gibi.
- Çok fazla yaralı var etrafta ve o bulunulan yerde ise tek yardımcı olacak kişi sizsiniz ve yaralı çok zor durumda bir yere taşınması gerekiyor. Vücut parçalarından kopma varsa ya da basınç yapmak yeterli düzeyde yetmiyorsa bu durumda yaralının kanayan yerlerine turnike uygulanır.
- Yaralı şok pozisyonuna döndürülür. Sık sık yaşamsal belirtileri kontrol edilir.
- Kanama alanı dışarıda kalacak biçimde yaralının üzerine bir şeyler örtülür.
- Yaptığınız işlemler hakkında bilgiler verilerek hızlı bir şekilde sevk edilmesi sağlanır.
Basit kanamalarda ise şu şekilde kanamaları durdurabilirsiniz. Diyelim ki kanayan yer bileğinizde, bileğinizin kesik olan yerini eliniz ile sıkıca bastırın. Eğer yanınızda temiz bez varsa onunla da bastırabilirsiniz bu durum kanamanın durmasını sağlayacaktır. Burun kanamanız olmuşsa eğer ya da herhangi bir hastalığa bağlı olarak burun kanaması meydana gelmişse, burnunuzu iki parmağınız ile sıkıca tutun, mandal görevi görsün diye. Başınızı öne doğru eğin ve ayakta iseniz onu oturun. Evinizde varsa buzu bir torbaya koyduktan sonra ensenize koyun ya da soğuk suyu da bir su torbasına koyarak ensenize koyabilirsiniz. Soğuk su ile yüzünüzü yıkayın. Eğer kan durmuyorsa ve devam ediyorsa tampon yapın. Yine durmuyorsa doktora gidin.
